ΓΙΑΤΙ ΤΟ ΛΕΜΕ ΕΤΣΙ?

Καλή σταδιοδρομία

Αυτή η φράση έχει την προέλευσή της από το δρόμο του ενός Σταδίου των αρχαίων στην Ολυμπία, εκεί που γινόντουσαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Φτου κι απ’ την αρχή Όταν, στα βυζαντινά χρόνια, τελείωναν τα παιδιά την καλλιγρ αφία τους, έδιναν στο δάσκαλο την πλάκα, για να τη διορθώσει. Μετά τη διόρθωση ο δάσκαλος ζητούσε από τα παιδιά να την ξαναγράψουν. Επειδή πολλές φορές δεν είχαν σφουγγάρι, έσβηναν την πλάκα με τα δάχτυλα, αφού προηγουμένως τα έφτυναν. Από τότε επικράτησε η φράση: «Φτου κι απ’ την αρχή». Είναι τύπος και υπογραμμός  Επειδή οι Βυζαντινοί έδιναν μεγάλη σημασία στην καλλιγραφία, ο δάσκαλος έγραφε τον υπογραμμό, δηλαδή μια λέξη ή μια σειρά με καλλιγραφικά γράμματα. Τα παιδιά έπειτα προσπαθούσαν να μιμηθούν τα γράμματα του δασκάλου. Από την προσπάθεια αυτή των μαθητών, δηλαδή να μιμηθούν τον υπογραμμό, έμεινε μέχρι τις μέρες μας η φράση: «Είναι τύπος και υπογραμμός», που σημαίνειαυτό που αξίζει κανείς να μιμηθεί. Πράσινα Άλογα  Η έκφραση …και πράσινα άλογα, είναι πολύ συνηθισμένη. Πολλοί αναρωτιούνται για την προέλευσή της, που δεν είναι φανερή στα μάτια τους. Μία άποψη είναι ότι προέρχεται από τις αρχαίες λέξεις «Πράσσειν άλογα» είναι αρχαία (πράσσειν = πράττω, άλογο = μη λογικό). Όμως κάποιοι υποστηρίζουν πως δεν υπάρχει στα αρχαία αυτή η έκφραση. Η άλλη άποψη είναι το κυριολεκτικό πράσινο άλογο που δηλώνει το ανύπαρκτο. Παρόμοιες εκφράσεις με ‘πράσινα άλογα’ υπάρχουν και σε άλλες γλώσσες. Ο Πολίτης μας δίνει μερικές πολύτιμες πληροφορίες. Η πρώτη είναι ότι παρόμοια παροιμία απαντά και σε άλλες γλώσσες και δίνει μια ρουμάνικη-μολδαβική ανάλογη: A umbla dupa cai verdji = Γυρίζει για πράσινα άλογα. Ίσως συχνότερη είναι η συναφής παροιμία a vedea cai verzi pe pereţi, που θα πει κατά λέξη βλέπω πράσινα άλογα πάνω σε τοίχους, και που σημαίνει «φαντάζομαι αδύνατα πράγματα». Τρώει τα νύχια του για καβγά  ..Ένα από τα αγαπημένα θεάματα των Ρωμαίων και αργότερα των Βυζαντινών, ήταν η ελεύθερη πάλη. Οι περισσότεροι από τους παλαιστές, ήταν σκλάβοι, που έβγαιναν από το στίβο με την ελπίδα να νικήσουν και να απελευθερωθούν. Στην ελεύθερη αυτή πάλη επιτρέπονταν τα πάντα γροθιές, κλωτσιές, κουτουλιές, ακόμη και το πνίξιμο.  Το μόνο που απαγορευόταν αυστηρά ήταν οι γρατζουνιές. Ο παλαιστής έπρεπε να νικήσει τον αντίπαλό του, χωρίς να του προξενήσει την παραμικρή αμυχή με τα νύχια, πράγμα, βέβαια, δυσκολότατο, γιατί τα νύχια των δυστυχισμένων σκλάβων, που έμεναν συνέχεια μέσα στα κάτεργα, ήταν τεράστια και σκληρά από τις βαριές δουλειές που έκαναν. Γι' αυτό λίγο προτού βγουν στο στίβο, άρχιζαν να τα κόβουν, όπως μπορούσαν, με τα δόντια τους. Από το γεγονός αυτό βγήκε κι η φράση «τρώει τα νύχια του για καβγά». F.U.C.K.  Φημολογείται πως η λέξη fuck προέρχεται από αρχικά την εποχή που η Σκοτία ήταν υπό Αγγλική κατοχή και ίσχυε η "πρώτη νύχτα" όπου όταν παντρευόταν κάποιος Σκοτσέζος ο Άγγλος ευγενής της περιοχής είχε το δικαίωμα να πάει με τη γυναίκα του την πρώτη νύχτα του γάμου ώστε να γεννιούνται ολοένα και περισσότεροι αγγλοαίματοι.... Στην πόρτα του ζευγαριού κολλούσαν ένα χαρτί που έγραφε: Fornication Under the Consultancy of the King. Μία άλλη ερμηνεία ήταν ότι τα παντρεμένα ζευγάρια της Αγγλίας, έπαιρναν την συγκατάθεση του Βασιλιά, για να έχουν ερωτικές επαφές. Με το νι και με το σίγμα  Παλαιότερα, όταν τα παιδιά μάθαιναν υποκοριστικά, ο δάσκαλος τους έλεγε ότι η αρχική τους κατάληξη ήταν σε -ιο και ότι στα μεσαιωνικά χρόνια ήταν σε ιον και ιν, για να καταλήξει στο τέλος το απλό ι . Π.χ. παιδίον, παιδίν, παιδί. Επίσης, ότι ο τύπος των θηλυκών τριτόκλιτων ήταν σε -ις και κατέληξε να φύγει το τελικό -ς. Π.χ. πόλις, πόλι. Όταν στους τελευταίους αιώνες άρχισαν να γράφουν το χέρι, το πόδι, χωρίς το --ν και η πίστι, η πόλι. Χωρίς το -ς, οι τύποι που είχαν το νι και το σίγμα θεωρούνταν οι πιο σωστοί και οι κομψότεροι. Γι’ αυτό όποιος μιλούσε με το νι και με το σίγμα, μιλούσε σωστά και τέλεια. Απ’ αυτό, λοιπόν, βγήκε η φράση «του τα είπα με το νι και με το σίγμα». Κηφισιά  Μερικά χιλιόμετρα έξω από την Αθήνα, υπήρχε κάποτε μία μεγάλη τοποθεσία, που την έλεγαν Αλωνάρα. To μέρος αυτό ήταν κατάφυτο από χιλιάδες πεύκα, μηλιές, πορτοκαλιές, λεμονιές, νεραντζιές και αρκετές καστανιές. Τα δέντρα αυτά, όπως και ολόκληρη η περιοχή, δεν ήταν ιδιόκτητη. Κανείς δεν τα φύλαγε, αλλά και κανείς δεν τολμούσε να χτίσει σπίτι εκεί τριγύρω, γιατί την εποχή εκείνη σε όλη την Αττική βασίλευαν οι διάφορες συμμορίες ληστών με αρχηγούς τον Νταβέλη και άλλους. Η Αλωνάρα, όμως, ήταν σωστός πειρασμός για τούς Αθηναίους, ιδίως το καλοκαίρι, που ξεροψήνονταν μέσα στα στενόχωρα σπιτάκια της μικρής, τότε, πρωτεύουσας. Έτσι, πολλοί τολμηροί αποφάσιζαν να πάνε εκδρομή μέχρι εκεί και μάλιστα έλεγαν:"Εκεί φυσά, έλεγαν ο ένας στον άλλον, ενώ εδώ πεθαίνει κανείς από την κάψα". Κι’ αυτό το έλεγαν τόσο συχνά, που η Αλωνάρα έγινε σιγά - σιγά Κηφισιά, από παραφθορά των λέξεων "εκεί φυσά". Και στην κορυφή κανέλλα  Η ακριβής εξήγηση της φράσης «Από την Πόλη έρχομαι και στην κορφή καν ' έλα» δεν έχει σχέση με κανέλλα ή άλλα καρυκεύματα αφού σημαίνει «Έρχομαι από την Κωνσταντινούπολη και σε προσκαλώ να έρθεις στην κορυφή » Ο τρελλός  Αυτό το προσωνύμιο υπήρχε στον Υμηττό, για πάρα πολλά χρόνια. Η πιο απλή ερμηνεία και πιο διαδεδομένη, είναι αυτή που καθιερώθηκε από τους Γάλλους μόλις τον αντίκρυσαν: Tres Long, δηλαδή πολύ μακρύς. Της πουτάνας το κάγκελο  Επίσης για την έκφραση "της πουτάνας το κάγκελο" έχω ακούσει ότι προέρχεται από τη γερμανική κατοχή. Οι γερμανοί "τοποθετούσαν" τις ιερόδουλες μπροστά από ένα κάγκελο με αριθμημένα τα κενά ανάμεσα στις σιδεριές, για να επιλέξει ο καθένας αυτή που ήθελε. Αλλά επειδή οι μεν δεν ήξεραν τη γλώσσα των δε, γινόταν μεγάλο μπέρδεμα, της πουτάνας το κάγκελο δηλαδή... Έφαγα Χυλόπιτα  Γύρω στα 1815 υπήρχε κάποιος κομπογιαννίτης, ο Παρθένης Νένιμος, ο οποίος ισχυριζόταν πως είχε βρει το φάρμακο για τους βαρύτατα ερωτευμένους. Επρόκειτο για ένα παρασκεύασμα από σιταρένιο χυλό ψημένο στο φούρνο. Όσοι λοιπόν αγαπούσαν χωρίς ανταπόκριση, θα έλυναν το πρόβλημά τους τρώγοντας αυτή τη θαυματουργή πίτα. Σαρδάμ  Σαρδάμ είναι το μπέρδεμα των συλλαβών, κατά την ώρα που μιλούν οι ηθοποιοί, οι εκφωνητές του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης αλλά και κάθε ομιλητής. Η λέξη δεν έχει ετυμολογική ρίζα, αλλά προέρχεται από τον αναγραμματισμό του επίθετου Μαδράς. Ο Αχιλλέας Μαδράς, ηθοποιός - σκηνοθέτης, γεννήθηκε το 1875 στην Κωνσταντινούπολη και ήταν ο πρώτος που γύρισε ελληνική κινηματογραφική ταινία. Επειδή έκανε πολλά μπερδέματα την ώρα που έπαιζε, σκέφτηκε να τα ονοματίσει. Έτσι αναγραμμάτισε το επώνυμό του και μας έδωσε μία καινούρια λέξη, την καλλιτεχνική λέξη "Σαρδάμ". Τσόντα  Στον κινηματογράφο "ΝΑΝΑ" της οδού Βουλιαγμένης το 1973 έβαζαν κομμάτια πορνογραφικού περιεχομένου ανάμεσα στις κανονικές ταινίες. Οι αστυνομικοί του τμήματος ηθών και λεσχών τους έπιασαν, και το ονόμασαν "τσόντα". Έκτοτε η λέξη καθιερώθηκε. Ο κερατάς Κάποτε ήταν ένας ναυτικός και για να προστατευθεί από την απιστία της γυναίκας του κατά την διάρκεια της απουσίας του, παρήγγειλε να του φτιάξουν μία ζώνη αγνότητας, που είχε χαρακτηριστικό σχέδιο τα κέρατα μίας ελαφίνας. Ένας σιδεράς κατέστρεψε την ζώνη, πήγε με την γυναίκα του ναυτικού και έφτιαξε μετά μία παρόμοια ζώνη. Μόνο που σε αυτήν έβαλε τα κέρατα του αρσενικού ελαφιού, οπότε από εκεί καθιερώθηκε η φράση ο κερατάς. Μία άλλη ερμηνεία έχει να κάνει με το μέρος που πήγαιναν τα παράνομα ζευγάρια. Επειδή δεν έβρισκαν κατάλυμα, πήγαιναν σε μαντριά και χρέωναν την χρήση τους, όσο κόστιζε ένας τράγος. Όποιος δεν πλήρωνε, ο τσοπάνης, έσφαζε έναν τράγο και τον έστελνε στο σπίτι του απατημένου. Πίσω έχει η αχλάδα την ουρά  Οι Ενετοί, που άλλοτε κυριαρχούσαν στις θάλασσες, εγκαινίασαν πρώτοι τα ιστιοφόρα μεταγωγικά, όταν ήθελαν να μεταφέρουν το στρατό τους. Τα καράβια αυτά ήταν ξύλινα και πελώρια και είχαν σχήμα αχλαδιού. Έσερναν δε τις περισσότερες φορές πίσω τους ένα μικρό καραβάκι, που έβαζαν μέσα τον οπλισμό και τα πολεμοφόδια, όπως ακόμα τρόφιμα και διάφορα πολεμικά σύνεργα. Οι Έλληνες τα είχαν βαφτίσει "αχλάδες" από το σχήμα τους. Έτσι όταν καμιά φορά στο πέλαγος παρουσιαζότανε κανένα άγνωστο καράβι, οι νησιώτες (βιγλάτορες) ανέβαιναν πάνω στούς βράχους και απ’ εκεί παρακολουθούσαν με αγωνία τις κινήσεις του. Αν ήταν απλώς ιστιοφόρο, δεν ανησυχούσαν και τόσο, γιατί υπήρχε πιθανότης να συνεχίσει γι’ αλλού το δρόμο του. Αν όμως ήταν "Αχλάδα" τούς έπιανε πανικός, γιατί καταλάβαιναν ότι σε λίγο θ’ άρχιζαν, μάχες, πολιορκίες, πείνα και θάνατοι. Έφευγαν τότε για να πάνε να ετοιμάσουν την άμυνά τους. Από στόμα σε στόμα κυκλοφορούσε η φήμη ότι η "Αχλάδα" έχει πίσω την ουρά. Με την ουρά εννοούσαν το καραβάκι που έσερνε το μεταγωγικό. Άρα επίθεση. Και έλεγαν: "Πισω έχει η Αχλάδα ουρά". Άλλου παπά Ευαγγέλιο  Κάποιος παπάς σε ένα χωριουδάκι της Κεφαλλονιάς, αγράμματος, πήγε να λειτουργήσει σ’ ένα άλλο χωριό, γιατί ο παπάς του χωριού είχε αρρωστήσει για πολύ καιρό. Ο παπάς όμως, στο δικό του Ευαγγέλιο, μια και ήταν αγράμματος, είχε βάλει δικά του σημάδια κι έτσι κατάφερνε να το λέει. Εδώ όμως, στο ξένο Ευαγγέλιο, δεν υπήρχαν τα σημάδια, γιατί ο παπάς αυτού του χωριού δεν τα είχε ανάγκη, μια και ήταν μορφωμένος. Άρχισε, λοιπόν, ο καλός μας παπάς, να λέει το Ευαγγέλιο που λέγεται την Κυριακή του Ασώτου. Τοτε κάποιος από το εκκλησίασμα του φώναξε! -Τι μας ψέλνεις εκεί παπά; αυτό δεν είναι το σημερινό Ευαγγέλιο... . - Εμ. Τι να κάνω; απάντησε αυτός. "Αυτό είναι άλλου παπά - Ευαγγέλιο". Και από τότε έμεινε η φράση!