Πέμπτη 1 Μαρτίου 2012

Πρώτη Μαρτίου. Η φυσιολογική πρωτοχρονιά

Ο Οκτώβριος (οκτώ) γιατί μας βγαίνει δέκατος στην σειρά. Ο Δεκέμβριος (δέκα) γιατί δωδέκατος; Πού οφείλεται η αριθμητική ασυνέπεια των δυο αυτών μηνών;

Δεν υπάρχει αμφιβολίας ότι για να μας προκύψει ο Οκτώβριος όγδοος κι ο Δεκέμβριος δέκατος, πρέπει να πιάσουμε για πρώτο μήνα του έτους τον Μάρτιο. Υπάρχει καμμιά αμφιβολία; Όχι.

Όταν κάποιοι τονίζουν το «αρχή σοφίας ονομάτων επίσκεψις», ελάχιστοι καταλαβαίνουν για ποιο πράγμα γίνεται λόγος. Ότι οι λέξεις σέρνουν πίσω τους ιστορία.

Επομένως, όταν τέθηκαν τα ονόματα αυτά, πρωτοχρονιά ήταν η πρώτη Μαρτίου.

Πράγματι, μέχρι το 46 π.Χ. οι Ρωμαίοι γιόρταζαν την πρωτοχρονιά την πρώτη του Μαρτίου. Και να για ποιόν λόγο ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Ιούλιος Καίσαρας την μετέφερε εκεί που είναι και σήμερα:

Η ετήσια περιφορά της Γης γύρω από τον ήλιο θεωρείται ότι δε διαρκεί μόνο 365 ημέρες αλλά κάτι παραπάνω: 6 ώρες, 9 λεπτά και 9 δευτερόλεπτα κατά μέσο όρο. Όμως οι Ρωμαίοι από το 600 π.Χ. ακολουθούσαν ένα ημερολογιακό έτος 365 ημερών, το οποίο κάθε 4 χρόνια προπορευόταν κατά ένα 24ωρο (σχεδόν) από το ηλιακό έτος. Όταν έφτασαν πλέον να γιορτάζουν τις καλοκαιρινές γιορτές του θερισμού μέσα στον ημερολογιακό χειμώνα, αποφάσισαν ότι αυτή η ανακολουθία δεν μπορούσε να συνεχιστεί.

Για να διορθωθεί η ανωμαλία, το 46 π.Χ. ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Ιούλιος Καίσαρας ζήτησε τη βοήθεια του Έλληνα αστρονόμου, μαθηματικού και φιλόσοφου Σωσιγένη. Εκείνος, βασισμένος στις γνώσεις του πατέρα της αστρονομίας Ίππαρχου, υπολόγισε το ηλιακό έτος σε 365 ημέρες και 6 ώρες και ανέλαβε να βρει έναν τρόπο να στριμώξει κάπου τις περισσευούμενες 6 ώρες της χρονιάς: Αφού πρώτα επιμήκυνε το έτος 46 π.Χ. φθάνοντάς το στις 445 ημέρες – προκειμένου να καλύψει τη διαφορά, όρισε να προστίθεται στο νέο ημερολογιακό έτος μία ημέρα κάθε 4 χρόνια. Και επειδή αυτή η ημέρα έμπαινε αρχικά εμβόλιμη και χωρίς αρίθμηση μετά τις 23 Φεβρουαρίου, δηλαδή 6 ημέρες πριν από την ρωμαϊκή πρωτομηνιά και ταυτόχρονα πρωτοχρονιά (καλένδες) του Μαρτίου, ονομάστηκε δις έκτη ημέρα (δεύτερη έκτη ημέρα) ή αλλιώς δίσεκτη, εξ ου και το δίσεκτο έτος.

Πέραν όλων αυτών, ο εορτασμός της πρωτοχρονιάς την πρώτη Μαρτίου ήταν ο φυσιολογικός για έναν και μοναδικό λόγο। Διότι τότε αρχίζει να ξυπνά η φύση από το χειμερινό της λήθαργο. Όσοι έζησαν στην επαρχία και ζυμώθηκαν με την φύση το γνωρίζουν αυτό πολύ καλά. Μια ημερομηνία η οποία μπορεί να είναι κοινή για όλους τους ανθρώπους, άσχετα των οποιωνδήποτε διαφοροποιήσεων που τυχόν τους χωρίζουν.

ΠΗΓΗ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου